ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಅತೀ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ ?? ಭಾರತದ ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದೆ?

ಭಾರತದ ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯದ ಸೋನ್ ಕಾಲುವೆ ಬಳಿಯ ಕೈಮೂರ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳು.ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪಿವಾರಾ ಬೆಟ್ಟದ ಶಿಖರದಲ್ಲಿದೆ, ಸುಮಾರು 600 ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿದೆ. ಪುರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಾದ ಆರ್. ಎನ್. ಮಾರ್ಟಿನ್, ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಬ್ಯೂಕ್ಯಾನನ್ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ 1812 ಮತ್ತು 1904 ರ ನಡುವೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಶಾಸನವು ಕ್ರಿ.ಶ 389 ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ, ಅದರ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ಭವಾನಿ ದೇವಾಲಯದ ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಗುಪ್ತ ಕಾಲದವು. ಇದು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.

ಈ ದೇವಾಲಯದ ಪೂರ್ವ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯ ಭವ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ವಿಗ್ರಹವು ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ತಾಯಿ ವಾರಾಹಿ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅವರ ವಾಹನ ಮಹಿಷ. ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರಗಳಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಅರ್ಧ ತೆರೆದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಂಚಮುಖಿ ಶಿವಲಿಂಗ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಲ್ಲಿನ ಬಣ್ಣ ಈ ಪಂಚಮುಖಿ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ವಿಶೇಷ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಾನದೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ ನಂದಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ ಇದೆ.

ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು : 

636-38 ಎಡಿ – ಚೀನಾದ ಸಂದರ್ಶಕ ಹುಯೆನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಮಿನುಗುವ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಪಾಟ್ನಾಕ್ಕೆ ನೈರುತ್ಯಕ್ಕೆ 200 ಲೀ ದೂರದಲ್ಲಿ- ಸ್ಥಳವು ಮುಂಡೇಶ್ವರಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ. ಕ್ರಿ.ಶ 1790 – ಡೇನಿಯಲ್ ಸಹೋದರರಾದ ಥಾಮಸ್ ಮತ್ತು ವಿಲಿಯಂ ಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಅದರ ಮೊದಲ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಕ್ರಿ.ಶ 1888 – ಬ್ಯೂಕ್ಯಾನನ್ 1813 ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ಕ್ರಿ.ಶ 1891-92 – ಮುರಿದೇಶ್ವರಿ ಶಾಸನದ ಮೊದಲ ಭಾಗವನ್ನು ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪೆನಿಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬ್ಲಾಚ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದನು. ಕ್ರಿ.ಶ 1903 – ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲಿನ ಶಿಲಾಖಂಡರಾಶಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವಾಗ ಶಾಸನದ ಎರಡನೇ ಭಾಗವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.