ಕಠ್ಮಂಡು – ಹಿಮಾಲಯದ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ನೇಪಾಳ ಕಳೆದ ವಾರದಿಂದ ತೀವ್ರ ರಾಜಕೀಯ ಅಶಾಂತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಾದ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್, ಎಕ್ಸ್ (Twitter), ಯೂಟ್ಯೂಬ್, ವಾಟ್ಸಪ್ ಮುಂತಾದ 26 ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ ನಂತರ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ Gen-Z ಯುವಕರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದವು.
ನಿಷೇಧದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಸರ್ಕಾರವು “ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಕಂಪನಿಗಳು ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಅವು ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ” ಎಂಬ ನಿಯಮ ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತ್ತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯ 26 ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ತಕ್ಷಣವೇ ನಿಷೇಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.
ಆದರೆ, ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಯುವಕರ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಮೌನಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಯುವ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ಹೋರಾಟ ಭುಗಿಲೆದ್ದು ರಕ್ತಪಾತ
ಪ್ರಥಮ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಆರಂಭವಾದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿದವು.
- ಪೊಲೀಸರು ಅಶ್ರುವಾಯು, ನೀರಿನ ತೋಪು, ರಬ್ಬರ್ ಗುಂಡುಗಳು ಮತ್ತು ನೇರ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು.
- ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕನಿಷ್ಠ 19 ಮಂದಿ ಸಾವಿಗೀಡಾದರು ಮತ್ತು ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನ ಗಾಯಗೊಂಡರು.
- ಕಠ್ಮಂಡು ಹಾಗೂ ಇತರ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಗಿಳಿದ ಜನತೆ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಗಿ ಅರಾಜಕತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದರು.
ಹಿಂಸಾಚಾರದ ತೀವ್ರತೆ
ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು:
- ಪ್ರಧಾನಿ ಕೆ.ಪಿ. ಶರ್ಮಾ ಒಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ರಾಮಚಂದ್ರ ಪೌಡೇಲ್ ಮತ್ತು ಗೃಹ ಸಚಿವರ ನಿವಾಸಗಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿದರು.
- ನೇಪಾಳಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಕಚೇರಿಗೂ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಲಾಯಿತು.
- ರಾಜಧಾನಿಯ ತ್ರಿಭುವನ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟು ಎಲ್ಲಾ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಸರ್ಕಾರ:
- ನಿಷೇಧವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.
- ಆದರೂ ಯುವ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು “ರಾಜೀನಾಮೆ ಮಾತ್ರ ಪರಿಹಾರ” ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
ಪ್ರಧಾನಿಯ ರಾಜೀನಾಮೆ
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 9, 2025 ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕೆ.ಪಿ. ಶರ್ಮಾ ಒಲಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಅವರೊಂದಿಗೆ ಗೃಹ ಸಚಿವ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಸಚಿವರೂ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನ ತೊರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಮುಂದೇನು?
- ನೇಪಾಳವು ಈಗ ಗಂಭೀರ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಕ್ರಮಣ ಹಂತವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.
- ಯುವಜನತೆ ಕೇವಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಲಭ್ಯತೆಗಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.
- ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆ ಸಾಧಿಸುವುದೇ ಅಥವಾ ಮತ್ತೊಂದು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆಯ ಅಲೆ ಬರಬಹುದೇ? ಎಂಬುದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆ.
ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ನಡೆದ Gen-Z ಹೋರಾಟವು ಕೇವಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ನಿಷೇಧದ ವಿರುದ್ಧವಲ್ಲ, ಅದು ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅಸಮಾಧಾನ, ನಿರಾಶೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆಯ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ನೇಪಾಳದ ರಾಜಕೀಯ ಮುಖವನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
