ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಪಥೇಶ್ವರ ಎಂದು ಯಾತಕ್ಕಾಗಿ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು? ಕರ್ನಾಟಕದ ಈ ದೊರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಎಷ್ಟು ಗೊತ್ತು?

ದಕ್ಷಿಣ ಪಥೇಶ್ವರ ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪುಲಕೇಶಿನ್ II, ಸುಮಾರು 610 CE ನಿಂದ 642 CE ವರೆಗೆ ಆಳಿದ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತಗಾರ. ಅವರ “ದಕ್ಷಿಣ ಪಥೇಶ್ವರ” ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯು “ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದೇವರು” ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಪ್ರಬಲ ಆಡಳಿತಗಾರ ಹರ್ಷನ ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆಯೆಂದರೆ 642 CE ಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಾತಾಪಿ ಕದನ (ಇಂದಿನ ಬಾದಾಮಿ), ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಸೋಲನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವ ರಾಜ ನರಸಿಂಹವರ್ಮನ್ I ನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು. ಇದು ಬಾದಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಡಳಿತಗಾರನಾಗಿ ಸ್ಮರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪುಲಕೇಶಿನ್ II, ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಡಳಿತಗಾರನಾಗಿದ್ದನು. ಅವರ ಆಡಳಿತದ ಕೆಲವು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:

ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕೊಡುಗೆಗಳು:
ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ತೇಜಸ್ಸಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಬಾದಾಮಿಯಲ್ಲಿನ ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಲವಾರು ಸ್ಮಾರಕಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಕ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ:
ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ಸುಸಂಘಟಿತ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಚಾಲುಕ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಳಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು.

ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಸಾಧನೆಗಳು:*
ವಾತಾಪಿ ಕದನದ ಮೊದಲು, ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ಹರ್ಷನಿಂದ ಉತ್ತರದ ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದನು, ತನ್ನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು. ಅವನ ಹಿಂದಿನ ವಿಜಯಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾದವು.

ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ:
ಪುಲಕೇಶಿನ II ರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಅವಧಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಸುವರ್ಣಯುಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜನು ಸ್ವತಃ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಕವಿಗಳ ಪೋಷಣೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದನು, ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದನು.

ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ:
ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಳಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶವು ಅವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಪರ್ಕಗಳ ಮೂಲಕ ಗಮನಾರ್ಹ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು.

ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ:
ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಅವರು ಸ್ವತಃ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳು ಅವರು ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ವಾತಾಪಿ ಕದನದಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆಗೆ ಪುಲಕೇಶಿನ್ II ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಿರೂಪಣೆಯ ಮೇಲೆ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿವೆ. ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಳಿಗೆ ಎರಡರ ಅವಧಿಯಾಗಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ