ಮಂಗಳೂರಿನ ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥೇಶ್ವರನ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಬರುವ ಮುನ್ನ ಇದನ್ನೊಮ್ಮೆ ತಿಳಿಯಿರಿ.
ಕದ್ರಿ ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮಂಗಳೂರಿನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದು ಕೆಎಸ್‌ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಸುಮಾರು 4 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಪ್ರತಿದಿನ ನೂರಾರು ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ದೇವರು. ‘ಕದ್ರಿ’ ಸ್ಥಳವು ‘ಕ’ದರಿಕ ವಿಹಾರ ಅಥವಾ ಕ’ದರಿ ವಿಹಾರ’ ದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳ ಕೃಷಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ‘ಕದಳಿ’ ಎಂಬ ಪದವು (ಕದಳಿ/ಬಾಳೆಹಣ್ಣು) ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳದ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಕಾರ, ಕದ್ರಿ ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನವು 10 ನೇ ಶ’ತಮಾನದವರೆಗೆ ಬೌದ್ಧ ವಿಹಾರ (ಮಠ) ವಾಗಿತ್ತು.
ಬೌ’ದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಅ’ವನತಿಯ ನಂತರ, ನಾಥ ಪಂ’ಥದ ಪಂ’ಗಡದ ಸದಸ್ಯರು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು, ಅವರು ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು (ಭಗವಾನ್ ಮಂಜುನಾಥ). ಅವರನ್ನು ಜೋಗಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ದೇವಾಲಯದ ಬಳಿ ಜೋಗಿಮಠವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಮಂಗಳೂರನ್ನು ಅಲುಪ ರಾಜರು ಆಳಿದರು, ಅವರು ಶಿವನ ಆರಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿಟ್ಟರು. ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ವಿಗ್ರಹದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಲೋ’ಕಿತೇಶ್ವರನ ಕಂಚಿನ ಚಿತ್ರವಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಲೋಕಿತೇಶ್ವರನ ಕಂಚಿನ ಚಿತ್ರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಾಸನವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು, ಆ ಚಿತ್ರವು 968 AD ಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ಎಂದು ಲೇಟ್ ಶ್ರೀ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಲೋ’ಕಿತೇಶ್ವರ ಮೂರ್ತಿ ಬುದ್ಧನಲ್ಲ, ಆದರೆ ಶಿವನ ಸ’ಮಗ್ರ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬೋಧಿಸತ್ವ.
ಬೋ’ಧಿಸತ್ವರು 11 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ವ’ಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಶೈವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವವರೆಗೂ ಕೆಲವು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಲೋ’ಕಿತೇಶ್ವರ (ಅವಲೋಕಿತೇಶ್ವರ) ಮತ್ತು ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾವು ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ನಮ್ಮ ಬಲಕ್ಕೆ, ಎತ್ತರದ ನೆಲದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಒಂದು ಆಯತಾಕಾರದ ಕೊಳ ಮತ್ತು ಎಂಟು ಸಣ್ಣ ಕೊಳಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.
ಇಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಲು, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿ ಎಡಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ‘ಗೋ’ಮುಖ ತೀರ್ಥ’ದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗಬೇಕು, ಅಲ್ಲಿ ಗುಡ್ಡದಿಂದ ನೀರು ಹರಿಯುತ್ತದೆ, ವರ್ಷವಿಡೀ ಸಣ್ಣ ಕೊಳಕ್ಕೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಕಾಶಿ ಭಾಗೀರಥಿ ತೀರ್ಥ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನೀರು ಕಾಶಿ ಭಾಗೀರಥಿ ನದಿಯಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ನೀರು ಒಂಬತ್ತು ಕೊಳಗಳಿಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗಣೇಶನ ಗುಡಿ ಇದೆ. ಗೋ’ಮುಖ ತೀರ್ಥದಿಂದ ಹೊರಬರುವ ನೀರಿನಿಂದ ಭಕ್ತರು ಶಿವಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಅಭಿಷೇಕವನ್ನು ಮಾಡುವ ಹತ್ತಿರದ ಇನ್ನೊಂದು ಸಣ್ಣ ದೇಗುಲವಿದೆ.
